Ik weet niet hoe het jullie vergaat in deze ellenlang durende lockdown, maar als thuiswerkende zzp-er heb ik steeds meer moeite een ritme aan te houden van goed eten, bewegen en ontspannen. Waar ik in de eerste coronagolf nog netjes drie keer per dag naar buiten ging om te fietsen, te lunchen, of te wandelen, zit ik nu vooral uren achter elkaar aan mijn bureau. Mijn sportiviteit hangt af van mijn energie en zin die dag, wat inhoudt dat ik structureel te weinig actief ben. Gezond eten gaat nog wel – dat ben ik natuurlijk aan mijn stand verplicht – maar de verleiding om een zak pepernoten in één keer weg te tikken is groot (dat kleine bakje om de hoeveelheid in te dammen krijgt zeker twee keer een ‘refil’, ook al heb ik de zak met elastiek afgesloten en opgeborgen in de gangkast).
Kortom, ik zit in die bekende glijdende schaal. Het is om chagrijnig van te worden; ik zie mezelf dingen doen waarvan ik weet dat het niet goed voor me is. Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde en bekend duurzaamheids activist kwam in deze recente podcast terug op een voorspelling die hij al in april deed: “Als er in het najaar een tweede lockdown komt is de mentale schade vele malen groter dan in het voorjaar.”
Het interessante is, ondertussen is er voldoende (online) aanbod om wel die broodnodige beweging en ontspanning voor jezelf te regelen. Maar ik heb er ff geen zin meer in. Ik wil niet mijn wekker zetten voor allerlei ochtendgymnastiek, zodat ik weer soepel achter de pc kan kruipen om vervolgens al mijn werk via het beeldscherm te laten verlopen. Doe mij maar een ouderwetse werkdag van vroeg opstaan, rennen voor de trein, vergaderen, lekker aan het werk met collega’s en om 12:00 lunchen. Ik wil weer geleefd worden, het roer uit handen geven en gaan met die banaan!
Ik geloof mijn eigen ogen niet als ik dit teruglees. Jarenlang heb ik toegewerkt naar de status van zelfstandige met keuze- en bewegingsvrijheid en nu wens ik mezelf het omgekeerde toe.
Dit is dus wat er met je kan gebeuren als je maandenlang tussen dezelfde muren achter hetzelfde bureau zit met alleen digitale vergaderingen en contacten. En dan beschouw ik mezelf toch als een optimistisch type, kun je nagaan als je gevoelig bent voor iets als de winterblues.
Dus: What to do?
Hoe geef ik mezelf een positieve mindf*ck?
Het antwoord zit precies in datgene waar ik me nu tegen afzet: ritme, structuur, goed eten, bewegen en ontspannen. Klinkt lekker saai, ook al weet ik heus wel dat dit dé ingrediënten zijn die me weer op de rit krijgen. Maar hoe zet ik mezelf in beweging, zonder dit allemaal tegelijk weer netjes te moeten inplannen waar ik ook geen zin in heb? Waar haal ik de wilskracht vandaan om dagelijks weer minstens drie lange momenten de laptop dicht te klappen, sportlessen te volgen (ook al is het via zoom) en ontspanning te vinden?
Het is mij duidelijk dat je mentale weerstand meer aandacht verdient in deze tweede coronagolf en dat die net zo belangrijk is als je fysieke weerstand.
Stay connected
Er is één ding dat me wel goed afgaat, elke avond mediteer ik een half uur. Dat is geen knappe prestatie, want ik doe het onder begeleiding en dat doe ik met maar liefst 25 man. Drie weken lang gaat bij mij om 21:00 het licht gedimd en log ik in via Zoom. Dan zie ik de voor mij inmiddels bekende koppies die me begroeten en met wie ik een band heb opgebouwd, ook al praten we nauwelijks. Zittend op mijn meditatiekussen luister ik naar de stem van Ingrid die mij helpt mijn gedachtestroom stil te zetten en emoties naar de achtergrond te laten verdwijnen. Elke week heeft ze een ander thema met andere oefeningen. En die helpen me mijn positieve energie weer te hervinden. Fantastisch hoe eenvoudig dit gaat; elke dag een half uur inruimen voor deze totale overgave en ik voel dat er weer van alles in gang wordt gezet.
Deze eerste stap uit die afglijding is onder andere te danken aan het feit dat ik me onderdeel van een groep voel met wie ik dagelijks contact heb. Sterker, ze rekenen op me (ook al kan ik natuurlijk makkelijk een avondje skippen, maar als ik dat doe weet ik dat ik ook hier ga verslonzen). Het persoonlijke contact, ook al is het digitaal, en onderdeel zijn van een groep helpt enorm om weer die positieve ‘zin’ te vinden. Dit dagelijkse ritueel geeft me natuurlijk ook weer ritme en structuur. Iets wat ik enerzijds verschrikkelijk saai kan vinden, maar anderzijds is het de basis om mijzelf in goeden doen te houden. Van hieruit draait die neerwaartse spiraal zich om naar een opwaartse die zichzelf ook weer versterkt. Zo bedacht ik me tijdens een van die sessies waar ik zo gelukkig van wordt en had ik de volgende dag een ingeving hoe ik dat geluk weer in mijn leven kan brengen. Dit haakje biedt me handelingsperspectief in de goede richting. Van het een komt het ander en dat kan dus ook de positieve kant op.
Breinvoedsel
Mijn minder vitale ‘staat van zijn’ triggerde me ook weer te kijken naar mijn eetpatroon. Wetende dat wat je eet en drinkt ook invloed heeft op je mentale gezondheid. Chocola geeft me een goed gevoel en koffie verhoogt mijn daadkracht. Waardoor komt dat?
In het kort: voeding heeft invloed op neurotransmitters die je stemming kunnen beïnvloeden. Chocola maakt fenylethylamine aan, je krijgt er een vrolijk en euforisch gevoel van. Suikers en vetten zetten de aanmaak van endorfine aan, dat werkt als een natuurlijke pijnstiller en levert een lekker en voldaan gevoel. Je maakt het ook aan als je sport. Dit positieve gevoel kan verslavend werken, daarom zijn sommigen zelfs verslaafd aan sporten.
Wat kan ik eten om mijn mentale weerbaarheid te versterken? En hoe doe ik dat zonder mezelf op een dieet van koffie, chocola, snoep en vet te zetten?
Wat te eten voor een positieve mindset?
Ja hier komt ie, een mini-college: vitaal breinvoedsel is vooral natuurlijk voedsel, dus verse groenten en fruit, aangevuld met noten, zaden en vis. Hieruit maak je onder andere het aminozuur tyrosine aan dat nodig is voor de aanmaak van noradrenaline, een stof die op zijn beurt weer zorgt voor de productie van dopamine. En dopamine zorgt voor een gevoel van beloning en een verbetering van je prestaties. Andersom: wie te weinig noradrenaline aanmaakt, is vatbaar voor negatieve stemmingen en depressies. Ook rundvlees, zuurkool en zuivel zetten de productie van tyrosine aan. Nog meer input voor je boodschappenlijstje: melk, kwark, kaas, bananen en amandelen, zij zorgen voor de aanmaak van serotonine, het zogeheten ‘feel good’ hormoon. Serotonine zorgt namelijk voor een positief gevoel, maar ook voor een goed slaappatroon, een goed geheugen en een goede bloeddruk!
Kortom…
Net als met fysieke weerstand, versterkt mijn mentale weerstand door ritme, goede voeding, beweging en ontspanning. Maar het hoeft niet allemaal tegelijk. Ik begin dus gewoon met die meditatie-challenge en dan volgt de rest vanzelf merk ik. En zo’n mentale ‘reset’ via meditatie kan ik je sowieso aanraden in het najaar, het seizoen van loslaten en de balans opmaken.
